«توازن» میان چین و غرب، برنامه اردوغان در سومین دوره ریاست

انتظار می‌رود «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهوری ترکیه در سومین دوره پنج ساله خود به تعادل بین چین و غرب ادامه دهد، اما ناظران می‌گویند رفتار پکن با اقلیت اویغور در سین‌کیانگ چالشی برای روابط باقی خواهد ماند.

به گزارش ایران اکونومیست، به نوشته روزنامه ساوت چاینا مورنینگ پست، شی جینپینگ، رئیس‌جمهوری چین پس از پیروزی اردوغان در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در روز یکشنبه مقابل «کمال قلیچداراوغلو» رهبر اپوزیسیون ترکیه که وعده سیاست خارجی متمایل به غرب را داده بود، به او تبریک گفت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شی در پیام روز دوشنبه خود به اردوغان گفت که چین و ترکیه «منافع مشترک گسترده‌ای» دارند.

به گزارش خبرگزاری دولتی شینهوا، شی در این پیام گفت: در سال‌های اخیر، توسعه روابط همکاری راهبردی چین و ترکیه شتاب خود را حفظ کرده و همکاری عملی در زمینه‌های مختلف پیشرفت مثبتی داشته است. من توسعه روابط چین و ترکیه را ارج می‌نهم و آماده همکاری با اردوغان برای ارتقای درک متقابل و حمایت متقابل در موضوعات مربوط به منافع اصلی و نگرانی‌های اصلی یکدیگر به منظور تقویت توسعه پایدار، سالم و بادوام رابطه همکاری راهبردی این دو کشور هستم.

«نیلگون ییلدیریم» دانشیار دانشگاه «آتیلیم» در آنکارا گفت که نتیجه انتخابات در ترکیه ممکن است اندکی آسوده‌خاطری برای سیاستگذاران در پکن به همراه داشته باشد.

ییلدیریم گفت: تبدیل مسئله اویغورها از سوی اردوغان به ابزاری برای چانه‌زنی، حداقل در پشت پرده، برای چین در مواجهه با خطر مخالفان ترکیه که علنا نقض حقوق بشر چین را در داخل و خارج از این کشور محکوم می‌کنند، اولویت دارد و آن را ترجیح می‌دهد.

اردوغان در زمانی که ترکیه با تورم سرسام‌آور (که در آوریل به ۴۴ درصد رسید) و ارز در حال فروپاشی دست و پنجه نرم می‌کند، دوباره انتخاب شد. این بحران‌ها، در کنار چشم‌انداز او برای تبدیل شدن کشورش به یک قدرت جهانی، اولویت اصلی این مرد ۶۹ ساله خواهد بود.

این تحولات همچنین در حالی رخ می‌دهد که روابط میان چین و ایالات متحده بر سر مسائلی از تجارت گرفته تا برتری نظامی و نقض‌های حقوق بشر در حال بدتر شدن است.

ترکیه یک شریک امنیتی مهم ایالات متحده و متحد کلیدی ناتوست، اما در سال‌های اخیر تنش‌هایی با واشنگتن وجود داشته است، از جمله بر سر خرید سامانه‌های دفاع موشکی روسیه توسط آنکارا و عملیات نظامی این کشور در سوریه.

ترکیه همچنین به دنبال خرید ۲۰ میلیارد دلار اف-۱۶ و نزدیک به ۸۰ کیت مدرنیزاسیون از ایالات متحده بود. با این حال، این برنامه فروش به دلیل مخالفت‌های کنگره ایالات متحده بر سر امتناع آنکارا از دادن چراغ سبز به گسترش ناتو، سابقه حقوق بشر آن و سیاست سوریه متوقف شده است.

ناتو سال گذشته برای اولین بار اعلام کرد که چین یک چالش امنیتی است. اما «ما شیائولین»، کارشناس روابط بین‌الملل، گفت که بعید است ترکیه مسیر ناتو را در قبال چین دنبال کند.

این کارشناس از دانشگاه مطالعات بین‌المللی «چجیانگ» در «هانگژو» می‌گوید: سیاست خارجی اردوغان بسیار باثبات است و هسته اصلی بر سر ایجاد توازن بین قدرت‌های بزرگ است؛ صرف‌نظر از اینکه ناتو در کل در برابر چین چگونه موضع‌گیری می‌کند.

قادر تمیز، دانشیار دانشگاه «مدنیت» استانبول گفت که روابط اقتصادی میان چین و ترکیه در دوره دوم ریاست جمهوری اردوغان، از آنجایی که ترکیه به شدت به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز دارد، محور روابط دوجانبه آنها خواهد بود.

این چهره آکادمیک ترکیه همچنین خاطرنشان کرد که آنکارا استراتژی «کریدور میانی» خود را برای ارتباط با طرح «کمربند و جاده پکن ترویج می‌کند. این مسیر تجاری که به طور رسمی به عنوان «مسیر حمل و نقل بین‌المللی دو سوی خزر» شناخته می‌شود، با هدف اتصال شرق آسیا و اروپا از طریق قزاقستان، دریای خزر، جمهوری آذربایجان، گرجستان و ترکیه است.

اما او گفت که چالش‌ها در روابط دوجانبه، از جمله در مورد وضعیت حقوق بشری در سین‌کیانگ به دلیل وجود مهاجران اویغور در ترکیه، همچنان وجود دارد.

او اضافه کرد: در مسائل امنیتی منطقه‌ای مانند جنگ داخلی سوریه، جنگ اوکراین و بحران قره‌باغ میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان، موقعیت ترکیه در پنج سال آینده بسیار قوی‌تر از سال‌های گذشته خواهد بود زیرا ترکیه تا حد امکان به ثبات در نزدیکترین مناطق به این کشور نیاز دارد.

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: چین

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: چین ایالات متحده چین و ترکیه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۷۳۹۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مسکو در بزنگاه تصمیم درباره اردوغان

اگر اردوغان و ترکیه همواره با دلالی در سیاست خارجی، موقعیت خود را پیش برده‌اند، پوتین و روسیه نباید در سراب یک توهم تحقق‌ناپذیر یا سیاست مرحله‌ای، خوراک سیاست‌های ترکیه می‌شدند.

به گزارش مشرق، هادی محمدی طی یادداشتی در روزنامه جوان نوشت: در کمتر از ربع قرن که اردوغان و حزب رفاه بر ترکیه حاکم شده‌اند، کیش شخصیت وی در سیاست خارجی ترکیه برجسته‌تر از قبل تجلی یافته است. اگرچه در ظاهر این‌گونه است که ترکیه در مقابل برخی سیاست‌های غربی گردن‌کشی کرده و در ۲۰۰۴ به نیروهای امریکایی برای حمله و اشغال عراق اجازه عبور نداده، ولی به تدریج روشن شد که رویای امپراتوری‌خواهی اردوغان و عثمانی‌گری وی که عمدتاً دارای شاخص‌های منافع شخصی است، جوهره رفتارهای سیاست خارجی ترکیه بوده است. جنگ تروریستی نیابتی در سوریه هم تأکید دیگری از این رفتار است و رقابت در جایگاه محوری اداره جنگ ویرانگر تروریستی با عربستان و امارات یا بعدها با مصر، یکباره افول و دشواری و چالش‌های حکمرانی در ترکیه را نشان داد.

نگاه امریکا به دیگر بازیگران خرد منطقه‌ای برای ریز پروژه‌های غرب آسیا، اردوغان را در بازی پیچیده‌ای قرار داد تا همزمان و ضمن حفظ بنیان‌های روابط با صهیونیست‌ها و امریکا و غرب، بازی با روسیه را به عنوان متعادل‌کننده فشارها شروع کند. اردوغان با ساقط کردن هواپیمای روسی در شمال غرب سوریه و ترور سفیر روسیه در استانبول، با انعطاف مقابل پوتین و عذرخواهی از روسیه، روابط پرشتاب با روسیه به ثمره مناسبات تجاری قریب ۷ میلیارد دلاری رسید. روسیه و پوتین وسوسه بی‌طرف کردن ترکیه در ضلع جنوبی خاک خود با ناتو را داشتند. اردوغان نیز برای مقابله با فشارهای اقتصادی غرب و صهیونیسم بین‌الملل و کشورهای عربی، پیوندهای همکاری در انرژی، روابط بانکی، تجاری و سیاسی و گاه امنیتی را قوت بخشید. اگر اردوغان و ترکیه همواره با دلالی در سیاست خارجی، موقعیت خود را پیش برده‌اند، پوتین و روسیه نباید در سراب یک توهم تحقق‌ناپذیر یا سیاست مرحله‌ای، خوراک سیاست‌های ترکیه می‌شدند.

ترکیه در جنگ اوکراین به جز پیوندهای ناشی از عضویت در ناتو و پیوند ریشه‌های حکمرانی ترکیه با غرب یا آنچه از دلبستگی و تعهدات به صهیونیسم جهانی راجع به اردوغان گفته می‌شود، با نگاه تاریخی به ترک‌های کریمه، به سیطره روس‌ها بر جزیره کریمه مشکل دارد و همانگونه که در توهم تاریخی عثمانی‌گری دنبال بخش بزرگی از عراق است، به بهانه ترکمن‌ها و پ. ک. ک، هم در عراق مداخله می‌کند و هم سهم بزرگی از تجارت یا سرقت نفت شمال عراق و ارسال به اسرائیل را سامان می‌دهد و به دنبال سهم خواهی از تحولات ناشی از جنگ روسیه و غرب در اوکراین است و نوای ترک‌های کریمه را هر از گاهی مطرح می‌کند. اردوغان می‌داند که دایره‌ای از یهودیان وفادار به پوتین، مأموریت دور زدن تحریم‌های مالی و بانکی غربی برای روسیه را به عهده دارند و در بازرگانی تجار نیز، بخشی از تکیه‌گاه مالی و بانکی تجار و طرف‌های رسمی روسیه از طریق ترکیه است و با همین ارزیابی اکنون سخت‌گیری در مسائل بانکی و مالی و مسدود کردن حساب‌های مالی روسیه و تجار روس را آغاز کرده و با عزم جدیدی وارد معرکه اوکراین شده و هماهنگ با خیز ناتو برای نقش‌آفرینی علنی در جنگ اوکراین، ترکیه هم که مهم‌ترین پتانسیل نیروی زمینی ناتو است، چراغ سبز خود را با قرارداد ساخت پهپادهای بیرق‌دار در اوکراین نشان داده است و سیطره روسیه بر کریمه را نمی‌پذیرد. او بر یکپارچگی اوکراین در حالی تأکید می‌کند که غربی‌ها پذیرفته‌اند بخشی از اوکراین را باید به روس‌ها واگذار کنند.

شاید مواضع تند اخیر ترکیه و اردوغان در قفقاز نیز که روسیه را مشغول در تنش جدید با غرب می‌بیند، کارت فشار جدید اردوغان علیه پوتین و روسیه قلمداد شود. با اینکه روس‌ها در سوریه در قبال ترکیه نرمش و خامی نشان دادند و نسبت به دست‌اندازی ارضی ترکیه اغماض نموده‌اند، ولی اکنون روشن شده است که ترک‌ها در آستانه، ژست صلح و ثبات‌سازی در سوریه دارند، ولی همزمان بر سیاست توسعه‌طلبی ارضی و توهم تاریخی و عثمانی‌گری اصرار دارند و این رفتار ترکیه در قبال روسیه در لیبی و غرب آفریقا هم در حال افزایش است.

ترکیه همین روابط پیشرفته با روسیه را دستمایه چانه زنی با غرب قرار داده و در پایان یک ماراتن چندین ساله موافقت کنگره در مورد جنگنده‌های اف ۱۶ امریکایی را دریافت کرده‌اند. البته این رفتار ترک‌ها فقط به روابط با روسیه اختصاص ندارد و در بیش از هفت ماه جنگ وحشیانه صهیونیست‌ها و جنایات آن‌ها در غزه، هم ساکت و منفعل بودند و هم بخش مهمی از نیازمندی‌های گوناگون انرژی و مواد غذایی و فولاد را به بنادر صهیونیستی در مدیترانه رسانده‌اند، ولی اکنون که کار اسرائیل به نهایت خود نزدیک شده و پس از پرچمداری ایران با وعده صادق در غزه و فلسطین مانورهای سیاسی ترکیه نیز پررنگ شده است و برای امید بخشیدن به پروژه امریکایی برای پس از جنگ در غزه، دنبال نقش‌آفرینی و گره‌گشایی است، ولی علیه اسرائیل هم شعار می‌دهد.

شکاف‌های روسی-ترکی، به پروژه سپر هوایی اروپایی در مقابل روسیه و مشارکت ترکیه در این پروژه و عضویت سوئد و فنلاند در ناتو و امتیازخواهی ترکیه برای موافقت و همراهی، که پیام ضد امنیتی روشنی برای روسیه و پوتین در بر داشت، گسترش یافته است. به هر حال اردوغان باید در سال آینده به استقبال انتخابات ریاستی برود و زنگ خطر انتخابات پارلمانی و ناکامی اردوغان و حزب رفاه در آن و پیچیده‌تر شدن اوضاع اقتصادی ترکیه، که در تاریخ ترکیه بی‌سابقه است و می‌تواند یک پایان غم انگیز برای اردوغان و حزب حاکم باشد، توجیه روشنی در سیاست‌های سینوسی ترکیه ارزیابی می‌شود، ولی روسیه را در یک نقطه عطف در تحولات جنگ اوکراین به منازعه راهبردی با غرب و امریکا، با چالش روبه‌رو می‌کند. شاید تعویق معنادار سفر پوتین به ترکیه، یک تأمل دیرهنگام در سیاست خارجی روسیه در قبال ترکیه باشد که در انتخاب‌های سیاست خارجی گام‌های سست را تکرار نکند.